فابین راهبرد

صدام فکر میکرد چون ارتش بزرگی دارد و تجربیاتی که بعد از دو جنگ بدست آورد پس میتونه راه قوای ائتلاف رو سد کند، اما ائتلاف راه دیگری در پیش گرفت.

طرح شماتیک از یک نبرد شبکه محور

اِتلاف به رهبری امریکا با حملات هوایی و موشکی و غیره... علاوه بر از بین بردن نیرو های عراقی، با کور کردن فرماندهی ، قطع خطوط لجستیک و پشتیبانی و قطع ارتباط بین لشکر های بزرگ، باعث شد که نیرو های عراقی سردرگم بشن و نتونن یک خط مقدم درست و یک جبهه درست برای مقابله از ورود نیرو های ائتلاف تشکیل بدن، لشکر ها ارتباطشون رو از دست داده بودند، کسی نمیدونست چه اتفاقی افتاده، کجا جبهه نبرد هستش، کجا باید بروند بجنگند، سرباز ها گاها بدون اذوغه در بیابون ها بودند، خیلی ها فرار کردند و... که باعث شد نیرو های از هم پاشیده عراقی نتونن یک خط مقدم و جبهه دفاعی درست تشکیل بدن (درواقع نتوانستند جبهه و خط مقدم را تقویت کنند) و بعد از بیش از 40 روز حمله هوایی، نیرو های زرهی و مکانیزه و پیاده ائتلاف وارد خاک عراق شدند.

نیرو های امریکای در نزدیکی ام القصر با یک عملیات تقریبا فریب کارانه قوای عراقی که اماده دفاع بودند را دور زدند پشت آنها را بستند،  باقی لشکر های ارتش بزرگ صدام هم که قابلیت رزمی شان تحلیل رفته بود و توسط عملیات های هوایی فرماندهیشان کور شده بود و بدون ارتباط و بدون دستور و برنامه و نقشه مشخص، کارایی چندانی نداشتند و ائتلاف به سرعت این جنگ را پیروز شد اما صدام بعد از این شکست، استراتژی خودش رو تغییر می دهد تا بار دیگر این اتفاق برایش تکرار نشود.

بعد از هر جنگ، استراتژی های نظامی بررسی و بازنگری میشن، چه در رده های بالای نیرو های مسلح هرکشور، چه در اکادمی هایی مثل سندهرست انگلیس و وست پوینت امریکا و سن سیر فرانسه، چه در ستاد فرماندهی رژیم بعث عراق. بعد از جنگ اول خلیج فارس، صدام خیلی چیزهاش رو تغییر داد، از نوشتن الله اکبر رو پرچم عراق تا تغییر تغییر بعضی نشان ها و تغییر دکترین نظامیش (خصوصا که ارتشش بسیار اسیب دیده بود و محدودیت های زیادی بهش وارد شده بود).

برای همین استراتژی عراق عوض شد و به صورتی تغییر که مقر فرماندهی هر شهر در خودشه و بجای دفاع سرزمینی که نیرو ها به خط مقدم و جبهه میرفتند، هر نیرو وظیفه دفاع از شهر خود را داشته باشد و در اصل خط مقدم و جبهه هر واحد از قبل شهر خودش مشخص شده بود اینطوری حتی با قطع ارتباط با بقیه هر نیرو جبهه خودش رو داره و عین دفعه قبل سردرگم نشوند و همینطور ارتباط بین شهر ها مانند یک صفحه شطرنج برقرار باشه (فرض کنید ارتباط بین خونه های سیاه) که نیاز به لجستیک و...  نباشه (که عین دفعه قبل توسط حملات هوایی نابود بشند و ارتباط به سادگی از دست نرود)،شهر ها با هم ارتباط داشتند و هرشهر در صورت از دست رفتن ارتباطش با مرکز فرماندهی وظایف مشخصی در دفاع از همان شهر داشت

صدام و ارتش بعث قصد داشتند با این کار به جای یک خط مقدم چندین خط مقدم کوچکتر تشکیل دهد که با هم مرتبط هستند که با اینکار حمله امریکا پرهزینه و پیشروی آن را کند و همچنین کارایی ارتش خود زیر نبرد شبکه محور و حملات هوایی امریکا را تضمین کنند در برابر این استراتژی صدام، امریکا هم اقدام هوشمندانه ای کرد.

بجای اینکه نیرو های خود را درهر شهر با قوای مدافع شهر درگیر کنه،،  شهر هارو محاصره کرد که به طوری که قادر نباشند نیرو های شهرهای مختلف به هم بپیوندن و نیرو های مهاجم به سادگی از کنار شهر های محاصره شده به سمت بغداد که حکومت مرکزی بود پیشروی کردند .محافظت از بغداد به عهده 5 لشکر گارد ریاست جمهوری عراق بود (عدنان- الندا- المدینه- حمورابی و غیره بود که قبل تر فرماندهانش توسط سیا خریده یا تهدید شده بودند که انها هم مقاومت چندانی نکردند و فرودگاه بغداد هم توسط لشکر 101 هوابرد امریکا فتح شد و نیرو های ائتلاف بدون درگیری با شهر های دیگه حکومت مرکزی رو سرنگون کردند ( استراتژی صدام رو دور زدن در اصل). شهر های دیگر هم که دیدند حکومت مرکزی ساقط  شده و شکست خورده، دلیلی برا مقاومت نداشتند و تسلیم شدند،خصوصا که وفاداری زیادی به صدام نداشتند ، ایران که به خوبی هردو این جنگ هارا بررسی کرده بود, بعد از نبرد 2003 دست به تغییر برخی دکترین های خود زد و درواقع ترکیبی از هردو است

در دکترین نظامی ایران دفاع مرزی و خط مقدم بر عهده ارتش هست و سپاه هم البته در آن نقش دارد، و دفاع موزاییکی و نقطه ای بر عهده سپاه های استانی و بسیج است.درواقع منطق تشکیل سپاه های استانی و تبدیل لشکر های ارتش به تیپ (چابک سازی) اندکی پس از سال 2003 هم درسهایی بود که از دو جنگ خلیج فارس بدست آمد مزیت دفاع موزاییکی ایران نسبت به تئوری عراق از چند جهت است:

• فاصله مرکز ایران از مرز زیاد است اما بغداد تا مرز فاصله کمی داشت و مانع و عوارض چندانی در مسیر نبود
• امریکا برای حمله به عراق اصطلاحا جای پا داشت و از خاک عربستان و خلیج فارس اقدام کرد اما برای ایران اینطور نیست
• ایران در دفاع موزاییکی از نیرو های شبه نظامی (بسیج ) استفاده می کند در حالی که صدام از نیرو های ارتش استفاده کرد
• ایران علاوه بر دفاع موزاییکی, از دفاع مستقیم در خط مقدم و همچنین از استراتژی های دیگری مثل :
• asymmetric warfare, Irregular warfare, Area Denial و غیره بهره می برد و این ترکیب ها باعث می شود با یک استراتژی به راحتی مغلوب نشود. درواقع دفاع موزاییکی بخشی از دکترین ایران است
•  با وجود این که دکترین اصلی دفاعی ایران تدافعی هست اما تاکتیک های آن با تکیه بر توان موشکی تهاجمی خواهد بود.